Müjde DEMİR Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından düzenlenen Akdeniz Bölgesi İstişare Toplantısı, Başkan M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığında Ankara’da gerçekleştirildi. Akdeniz Bölgesi’ndeki Oda ve Borsaların yönetim kurulu başkanlarının katıldığı toplantıya, Tarsus Ticaret Borsası adına Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Teke katıldı. Başkan Teke, toplantıda bölgenin tarım sektörüne ilişkin temel sorunlarını ve çözüm önerilerini içeren 6 başlıktan oluşan kapsamlı bir rapor sundu.
Toplantıda, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin bölgede tarımsal verim ve kaliteyi ciddi şekilde etkilediği vurgulandı. Teke, Türkiye’nin 2040 yılında “çok yüksek su stresi” yaşayan 27. ülke konumuna yükseleceğini belirtti. Bu bağlamda, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda acil adımlar atılması gerektiği ifade edildi. Tarımsal sulamanın artık nöbetleşe yapıldığını belirten Teke, çözüm önerileri arasında vahşi sulamanın tamamen kaldırılması ve modern sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması gibi maddelerin yer aldığını açıkladı.
Tarsus olarak 2 yıldır, hatta neredeyse tüm Akdeniz bölgesinde tarımda çalışan işçilerin sorunlarının ulusal basına dahi yansıdığına dikkat çeken Teke, “Bu konuyla ilgili Ocak Ayı Meclisimizde de istişarede bulunduk. 7 Şubatta önerilerimizi Birliğimize ilettik. Tarımda çalışan işçilerimizin ücretleri ve çalışma saatlerini düzenleyecek yönetmeliğe ihtiyacımız var” diye konuştu. İşgücü ihtiyacının karşılanması için yerli işgücünün öncelikli olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı.
Teke, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu işgücünün öncelikle yerli işgücünden karşılanması gerektiğini, bunun mümkün olmaması halinde uluslararası işgücünün tamamlayıcı etkisinden faydalanılması gerektiğini belirtti. “Türkiye’nin küresel arenadaki konumunun yanı sıra iş gücü piyasasının dinamikleri ve ihtiyaçları da zaman içerisinde değişti” açıklamasında bulundu. Bu bağlamda, nitelikli yatırımcı ve iş gücünün ülkeye çekilmesi gerektiği ifade edildi.
Bölgede yaşanan zirai donun etkisinin sadece bu ile sınırlı kalmayacağına dikkat çeken Teke, “Önümüzdeki en az iki yıl biz bunun zararını çekeceğiz. Kamudan ek destekler talep eden üreticilerimizin, Ziraat Bankası başta olmak üzere bütün bankalardan borçların faizsiz ertelenmesi hususunda ve TARSİM’den özel hassasiyet niyetinde sesimiz olduğunuz için teşekkür ederim” dedi. Zirai donla birlikte ihracatçıların pazar kaybı ve kaliteli ürüne ulaşımının da sıkıntıya girdiği ifade edildi.
Ülkemizden ihraç edilen taze sebze ve meyve numunelerinde yapılan analiz ücretlerinin 01/01/2025 tarihinden itibaren yeniden düzenlendiği belirtildi. Bu noktada ihracatta özel istek analiz fiyatlarının önemli oranda maliyet artışına neden olduğu vurgulandı. Teke, “Bu düzenlemenin, zaten maliyet baskısı altındaki sektörün üzerinde yeni ilave yük oluşturacağı belirtilerek, ihracatçı açısından yeniden değerlendirilmesi talep edilmektedir” ifadesini kullandı.
Başkan Teke, mevsimlik tarım işçilerinin ücret ve çalışma sürelerindeki belirsizliklerin son yıllarda iş bırakma eylemlerine dönüştüğünü, bu durumun da hem üretici hem ihracatçı üzerinde ciddi baskılar yarattığını ifade etti. Teke, yasal düzenlemelerle işçilerin asgari brüt ücret üzerinden çalıştırılmasının sağlanması gerektiğini kaydetti. Azami ücret sınırının belirlenmesi ve günlük çalışma saatlerinin iş kanunu ile uyumlu hale getirilmesi gerektiği vurgulandı.
Bu sorunların çözülmesi, tarım sektörünün sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşımaktadır. Teke, tarımın stratejik bir sektör olduğunu ve üretim gücünün artırılmasının sadece ihracat pazarlarına değil, tarımın daha iyi desteklenmesine de bağlı olduğunu belirtti. Bu nedenle, tarımsal üretim ve tarıma destek öncelik olmalıdır.